Kadın Kanserlerinde İnce Yayma Dönemi
İnce Yayma Dönemi, kadınların hayatlarındaki en büyük korkulardan biri kanserdir. Gerçekten de kadınların üreme organları olan memeler, rahim ağzı, rahim ve yumurtalık kanserleri orta ve ileri yaşlarda bir çok kadının korkulu rüyasıdır. Buna karşılık pek çok kanserde olduğu gibi kadın kanserlerinde de erken tanı çok önemli ve yararlıdır. Bazı cins kanserlerin aksine kadınlarda bahsettiğimiz kanserlerin büyük bir çoğunluğunda çok geliştirilmiş erken tanı yöntemleri var ki ve bunlar hayat kurtarabilmektedir. Rahim ağzı kanseri bunların güzel örneklerinden biridir.
Cinsel ilişkinin başlamasıyla birlikte rahim ağzı kanseri ihtimali de başlamaktadır. Cinsel ilişkinin rahim ağzı kanserine başlatıcı veya uyarıcı etkisi olduğu düşünülmektedir. Son yıllarda en büyük etkenin cinsel ilişkiyle alınabilecek HPV (human papüllomavirüs) denen siğil virüsü olduğu düşünülmektedir. Rahim ağzı kanseri rahmin vajinaya bakan yüzünde başlamaktadır. Rahim ağzındaki hücreler değişik uyaranların etkisi ile normallikten önce hafif dysplazi dediği bir hücre değişikliğine geçmekte hafif dysplazi zaman içinde orta dysplazi, zaman içinde ağır dysplazi ve derken gerçek rahim ağzı kanserine dönmektedir. Bu basamak, basamak geçişlerin herbiri arasında 1 ile 10 yıl arası zaman bulunabilir. Rahim ağzı kanserinin öncü habercisi olan hafif, orta ve ağır dyslaziler günümüzde çok basit işlemlerle tamamen ortadan kaldırılabilmekte ve bu şekilde bir rahim ağzı kanseri oluşması da engellenebilmektedir.
Rahim ağzı kanseri hanımların yılda bir jinekologlarına giderek PAP Smear (PAP bu işi yapan doktorun kısaltılmış adı, smear ise rahim ağzından alınan hücrelerin vücuda yayılması demektir) ile alınabilmektedir. Bu yayılma yöntemi, jinekolojik muayene esnasında bir kaç saniye içinde yapılabilmekte hiçbir ağrısı ve sızısı olmamaktadır. Alınan hücreler vücuda yayıldıktan sonra laboratuara yollanmakta ve burada uzman patologlarlar tarafından incelenmekte. PAP Smear’ın rahim ağzı kanserinde öncülerini yakalam şansı % 90’ın üzerindedir. Kişi PAP Smear testleri düzenli yaptırdığı takdirde de % 100’e yakın bir oranda rahim ağzı kanseri, kanser olmadan önce ki dönemde yakalanabilir. Son yıllarda PAP Smear’ın daha yeni ve daha etkin bir cinsi bulunmuştur. Bu buluşta alınan hücreler kalmayıp, özel bir sıvı içine de alınmaktadır. Bu özel sıvı laboratuara yollanmakta, orada yapılan bir çevirme ile sıvının içindeki hücreler tek tek ve çok temiz bir şekilde cama alınabilmekte, çok daha net etkin ve yanlışları önleyecek bir ortamda izlenebilmektedir.
Thin-prep (ince yayma) denen bu yöntem iki yıldır A.B.D.’nde başlamıştır ve ülkemize de çok yeni olarak girmiştir. İnce yayma dönemi aynen normal PAP Smear gibi alınmakta ve sonucu da iki günde çıkmaktadır. İnce yaymada görüntü çok daha net, etkin ve belirli olmakta ve dediğimiz gibi yanlış teşhis ortadan kalkmaktadır. İnce yaymada ciddi bir alet ve sarf malzemesi olmasına rağmen, normal PAP Smear’a göre hastaya maaliyeti sadece % 10 civarında artar. Jinemed, kadın sağlığında lider bir kuruluş olarak bünyesinde yapmaya başlamıştır. Bu yeni yöntemin ülkemizde de giderek yaygınlaşacağını ve kadınlara kanser taramaları açısından ciddi bir katkıda bulunacağından eminiz.
Prof. Dr. Teksen ÇAMLIBEL