Rahim İçi Araçlar Türkiye’de Sağlık Bakanlığının denetiminde 1970’li yıllardan sonra yaygın bir spiral kampanyası başlatıldı. İlk yıllarda bakırsız ve hormonsuz olan lippse loop denilen spiral revaştaydı. Bu daha sonra uzun kanamalar ve enfeksiyon yaptığı şüphesiyle günümüzde çok az kullanılmaktadır. Uzun yıllardır artık bakırlı spiraller söz konusudur. Bunda T şeklinde ve yaklaşık 1.5 cm. boyutundaki aletin gövde kısmına ince bir bakır teli sarılmıştır ve bu telden rahmin içine bakır salınır. Bakır rahim zarın da bebeğin yerleşmesini güçleştirmekte ve sperm geçtiği için de olumsuz ortam yaratmaktadır. Spiralin yine de niye gebelikten koruduğu konusunda da kesin bir kanıya varılamamıştır. Bakırlı spirallerin de adeti uzatma etkisi vardır. Dolayısıyla daha sonraki yıllarda hormonlu spirallere dönülmüştür. Kadınlar bu değişik spirallere Türkiye’de kentsel kesimde olumlu, kırsal kesimde ise olumsuz yaklaşmıştır. Kırsal kesimdeki aletin bir yabancı cisim olduğu, bunun hayat boyu kısırlığa yolaçabileceği hatta şaka yollu bile olsa ciddiyet payı olabilir bazı yerlerde bunun bir dinleme aygıtı olduğu ve dolayısıyla hareketleri ve konuşmaları kayıt ettiği gibi düşüncelerle kadınlar bunları takmamışlardır. Ayrıca spiralin vajinadan uzanan ipi de bazen erkeği rahatsız etmiş ve bundan dolayı da kullanılmamıştır. Günümüzde ise spiral artık çok daha yaygın bir kullanım alanı bulmaktadır. Birincisi Türkiye’de doğum kontrolü yöntemlerine ilgi artmıştır ve değişik nedenlerle nüfus artış hızı azalmıştır.
Rahim İçi Araçlar’ la ilgili en baştaki yanlış kanı bakırlı spirallerin alerji yaptığıdır. Bakıra alerjisi olup da bakırlı bilezik veya yüzük takamayan kadınların bunu kullanamayacağı yönünde bir yanlış anlama mevcuttur. Bu gerçekçi değildir. Bakırın rahim içinde salgılanması hiç bir zaman kan yoluyla kişiyi etkilememektedir. Bakırlı bir spiralin rahimde olması kişinin ağzındaki dolgudan veya kulağındaki küpeden daha çok kendisini rahatsız etmez edemez. Rahim İçi Araçlar’ da aracın kendisi temiz olan rahmin içinde ipi ise kirli diye kabul edilen vajina içinde olduğu için vajinadaki mikropların ip yoluyla rahmin içine geçmesi olasılığı vardır. Bu şekilde nadir de olsa rahim ve yumurtalık kanalı iltihapları olunabilir. Ama bu halk arasında bazen çok abartılı olarak konuşulmakta ve bu yüzden spiral kullanılmamaktadır. Bu doğru değildir. Özellikle Türkiye’de mazbut hayat yaşayan bir kadın veya ailede bu tarz olaylar hemen hemen hiç olamaz. Spirale bağlı iltihaplar genellikle sık cinsel partner değiştiren kadınlarda olmaktadır. Spiralin kısırlık yaptığı da yanlış bir kanıdır. Bu bazen spiralin doğurabileceği iltihabi olayların yumurtalık kanallarını bozması yüzünden tıbbi çevrelerde de tartışılmaktadır. Fakat bu konuda kesin hiçbir saptama yoktur. Dolayısıyla spiral insanda kısırlık yapmaz. Bir şekilde spiralin kanser de yaptığı yönünde yanlış bilgiler mevcuttur. Spiral, özellikle bakırlı spiraller adeti uzatabilir. Düzensiz kanamalara bazen yolaçabilir. Bu da kadınlarda bu yönden bir tedirginliğe yolaçmıştır. Spiralin kanser yapma olasılığı yoktur ve bu konuda herkes çok rahat olmalıdır. Spirallerin yürüyüp rahmi delip karnın içine gitmesi ve başka yerlerde olması gibi bir korkudan dolayı da spiral kullanılmamaktadır. Spirallerin takılması esnasındaki dikkat, özen, ultrason kullanımı, spiralin takılması esnasında hekim tarafından rahimin delinerek başka bir yere konulması riskini doğursada bu da binde birin altında bir ihtimaldir ve dediğimiz gibi dikkatli ve özenli çalışmayla da bu hemen hemen hiç izlenmez.
Amerika’da bir zamanlar dalcon shield denilen spiralin özelliğinden dolayı iltihabi olaylarda artış olmuş ve bu yüzden spiraller bir süre üretimden kaldırılmıştır. Ama bu yıllarda Kanada ve Meksika’ya gidip spirallerini orada taktırtııyorlardı. Yani toplumdaki bu baskıya dayanılamadı ve tekrar spirallere müsade edildi. Şu anda Amerika’da da bakırlı spiraller ve en son hormonlu spiraller kullanılmaktadır. Avrupa’da ise spiral hiçbir zaman yasaklanmamıştır ve hep kullanılmıştır. Bakırlı ve özellikle hormonlu spiraller Avrupa’da daha yaygındır. Dul kadınlar bunu büyük bir memnuniyetle yıllardır kullanmaktadırlar.
Bakırlı rahim içi araçlar’ da koruma rahime salgılanan bakırla olur. Bu tarz spirallerde adet kanamalarının arttığı, şiddetlendiği ve uzadığı izlenmiştir. Yine bu spirallerde iltihaplanma olayı hormonlu spirallere göre nispeten daha sık görülür. Hormonlu spirallerde ise yine T şeklindeki spiralin gövdesinden çok düşük dozda bir hormon salgılanmakta ve bu hormon salgılanmakta ve bu hormon salgılanmakta ve bu hormon rahim zarını incelterek gebelikten korumaktadır. Bu incelme tamamen geçici bir şeydir ve spiral çıkarıldıktan 2-3 hafta sonra zar normale döner. Ama spiralin kullanıldığı yıllarda adet kanamalarında ciddi bir azalma olur. Hatta %40-50 kadar kişide hiç adet olunmaz. Bu büyük bir rahatlık, kansızlığa karşı bir mücadeledir ve kişinin sosyal hayatını çok daha rahat geçirmesine yolaçar. Adetin çok az olması veya hiç olmaması menopozla ilgisi yoktur. Yumurtalıkların faaliyetleri aynen devam eder. Hatta hormonlu spiraller iltihaptan da koruyucu özelliği olan yumurtalık kistlerinde, rahim myomlarında koruyucu etkisi olan bir hormon salgılamaktadırlar. Ayrıca hormonlu spirallerin etkinliği hemen hemen tüp bağlama kadar yüksektir. Bakırlı spirallerde ise %1-2 arası gebelik şansı olmaktadır. Dolayısıyla hormonlu spiraller adeti şiddetli olan pek çok hastada kullanılabilir ve bir tedavi amacı da güder.
Spiralleri biz genellikle çocuğu olmuş annelere takıyoruz. Rahim daha büyük olduğu için spiral daha rahat kullanılabilir. Adeti şiddetli olan kadınlar uzun süredir spiral kullanamamaktaydı. Hormonlu spiraller yüzünden bu insanlarda rahatlıkla spiral kullanabilmektedirler. Hormonlu spirallerin bakırlardan daha etkin olması, iltihaplanma yapmaması, adet kanamasını azaltıcı yönündeki etkisinden dolayı giderek yaygınlaşmakta ve kadınların ve doktorların ilk tercihi olma yönünde ilerlemektedir. Rahim İçi Araçlar bir kez takıldıktan sonra 5 yıl koruduğu için özellikle yoğun çalışan, her gün hap almaktan hoşlanmayan veya unutma riski yüksek veya bunlara karşı yan etkisi olan kişilerde özellikle tercih edilmelidir. Günümüzde dünyada en yaygın doğum kontrolü yöntemi olarak belirmektedir.
Beşiktaş’ın iki saygın sağlık kuruluşu Ota Tıp Merkezi ve Jinemed Hastanesi güçlerini “OTA & Jinemed Hastanesi’” adı altında birleştirdi.
