Hepatit A

HEPATİT A NEDİR? Hepatit kelimesi, karaciğerin iltihaplanması anlamına gelmektedir. Bu durumun birçok nedeni olmakla birlikte, en sık karşılaşılan neden, bir virüsün yol açtığı enfeksiyondur. Hepatite neden olan virüsler içinde (A,B,C,D ve E) muhtemelen en yaygını ve en kolay bulaşanı hepatit A”dır. Hepatit A nasıl Bulaşır? Virüs, vücuda genellikle kontamine olmuş su ya da besinlerle girer. Hepatit A geçiren bir hasta her dışkılama ile çok büyük miktarlarda hepatit A virüsü yayar ve bu durum, hastanın hastalığının farkında olmadığı dönem için de geçerlidir. Tuvalete gittikten ya da bebeğin altın değiştirdikten sonra ellerin iyice yıkanmaması, kontamine su kaynaklarının kullanılması ya da hastalığı geçiren biriyle yakın temas, hastalığın bulaşmasına neden olan faktörlerdir. Hepatit A ile enfekte olduğunuzda neler olur? Hepatit A enfeksiyonundan sarılık olarak da adlandırılmaktadır. Hepatit A enfeksiyonunun en tipik belirtisi, gözler ve derinin sarılaşmasıdır. Hastalar kendilerini güçsüz ve yorgun hisseder, ağrı, ishal ve kusma görülebilir. Virüsün kurbanları haftalar boyunca işe ya da okula gidemez. Hastalığın ciddiyeti, hastanın yaşına bağlıdır. Yeni doğan bebeklerde genellikle hafif seyreder. Büyük bebekler ve çocuklarda daha ciddidir, erişkinlerde ise çok ciddi sonuçlara neden olabilir. Hepatit A oluştuktan sonra, vücut virüse özel bir bağışıklık gelişmiştir. Ancak diğer hepatit tiplerine, örneğin hepatit B”ye karşı oluşan bağışıklık, hepatit A”ya karşı korunma sağlamaz. Hepatit A Enfeksiyonunun Ciddi sonuçları Nelerdir? Hepatit A her yaşta ciddi sonuçlar yaratabilir fakat özellikle 40 yaşın üzerindeki hastalar çok daha fazla olumsuz etkilenir. Örneğin bebekler ve 14 yaşın altındaki çocuklarda hepatit A”ya bağlı ölüm oranı binde birdir. Gençler ve 40 yaşın altındaki erişkinlerde bu oran binde dörttür, 40 yaşın üzerindeki hastalarda ise, hastalığa bağlı ölüm oranı yüzde birin üzerindedir. Hepatit A siz ve aileniz için neden büyük önem taşımaktadır? Bunun iki temel nedeni vardır. Birincisi, hijyen standartlarının yükselmesi ve eskiye oranla daha temiz su kaynakları kullanılması nedeniyle, bebeklerde hepatit A ile giderek daha az karşılaşmaktadır. Fakat hastalığa yakalanan birey sayısı artmaktadır. İlk bakışta tuhaf görünen bu durum şöyle açıklanabilir. Besinler ve suda daha az sayıda virüs bulunması nedeniyle, daha az sayıda bebek (bebekler, enfeksiyonun daha hafif seyrettiği yaş grubunu oluşturmaktadır) enfekte olmaktadır. Bunun sonucu olarak genç erişkin dönemde virüsle karşılaşarak hastaneye yatırılmayı gerektirebilecek kadar ciddi hastalığa yakalanma riski artmaktadır. Hepatit A”ya karşı uzun süreli bağışıklık sağlayan bir aşı var. Diğer birçok aşı gibi hepatit A aşısı da vücudun bağışıklığını uyarmak ve oluşturmaya yönelik olarak hazırlanmıştır. Aşılanan kişilerde, hastalığa karşı daha önce hepatit A geçirmiş kişiler kadar güçlü bir korunma belirtisiyle karılaşılmaksızın elde edilmektedir. Ve bir aşı uygulamasıyla, hepatit A”ya karşı uzun süreli ve etkili bir bağışıklık sağlanmaktadır. Hepatit A”ya karşı geliştirilmiş aşı, 2 yaştan başlayarak 6-12 ay ara ile iki doz şeklinde uygulanır. Yaşına uygun olarak yapılmamış olan çocuklarda ise (özellikle 10-12 yaşlarda) Hepatit A”yı geçirip geçirmediğini gösteren kan tahlili kontorlü ile aşılanır.   Uzm. Dr. Tülay TÜRKSOY AKVARDAR Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı